Պատմություն

1.Համեմատեք հայկական ազգային կուսակցություններին։
Հայ Հեղափոխական Դաշնակցություն.
1890 թվականին հիմնադրված Դաշնակցությունը առաջին համաշխարհային պատերազմից առաջ հայկական ամենամեծ և ամենաազդեցիկ կուսակցությունն էր։ Նա հանդես է եկել անկախ և միացյալ Մեծ Հայաստանի ստեղծման օգտին և իր նպատակներին հասնելու համար կիրառել է ինչպես օրինական, այնպես էլ անօրինական մեթոդներ:
Հայաստանի Սոցիալ Դեմոկրատական ​​Կուսակցություն (ՍԴՀԿ). ՍԴՀԿ-ն հիմնադրվել է 1907 թվականին, մարքսիստական ​​կուսակցություն էր, որը պաշտպանում էր Հայաստանում սոցիալիստական ​​հեղափոխությունը: Այն ավելի քիչ ազդեցիկ էր, քան Դաշնակցությունը, բայց զգալի աջակցություն ուներ հայ աշխատավոր դասակարգի շրջանում։
Առաջընթաց կուսակցություն. 1908 թվականին հիմնադրված «Առաջադիմություն» կուսակցությունը լիբերալ կուսակցություն էր, որը պաշտպանում էր բարեփոխումները Օսմանյան կայսրությունում:
Նմանություններ:
Այդ շրջանի հայկական բոլոր կուսակցություններին միավորում էր հայ ժողովրդի կյանքը բարելավելու ընդհանուր նպատակը։ Նրանք բոլորը քննադատում էին Օսմանյան կայսրությունում հայերի նկատմամբ խտրականությունն ու հալածանքները։ Նրանք բոլորը ձգտում էին հայերի ավելի մեծ ինքնավարության կամ անկախության:
Տարբերությունները:
Կողմերը տարբերվում էին իրենց գաղափարական հայացքներով։ Դաշնակցությունը ազգայնական կուսակցություն էր, ՍԴՀԿ-ն՝ սոցիալիստական, իսկ Առաջադիմությունը՝ ազատական ​​կուսակցություն։ Կողմերը նաև տարաձայնություններ են ունեցել իրենց նպատակներին հասնելու հարցում։
Դաշնակցությունը պատրաստ էր բռնություն կիրառել, ՍԴՀԿ-ն նախընտրեց օրինական մեթոդները, իսկ Առաջընթաց կուսակցությունը հավատում էր գործող համակարգի բարեփոխումներին։

2. Կազմեք առաջին աշխարհամարտի իրադարձությունների և արդյունքների վարկանիշային աղյուսակները;

ԻրադարձությունԺամանակահատվածՀետևանք
ԱՄՆ-ի մուտքը պատերազմ6 ապրիլի, 1917 թ.Սա շրջեց պատերազմի ընթացքը հօգուտ Անտանտի։
Միացյալ Նահանգները Անտանտին տրամադրեց զգալի ռեսուրսներ և ռազմական օգնություն:
Արևելյան ճակատամարտ Ռուսական զորքերի դեմ Գերմանական և Ավստրիական զորքերը:6 ապրիլի, 1917 թ.
Արևմտյան ռազմաճակատ.
Ֆրանսիական զորքերը դուրս եկան Գերմանականի դեմ:
Վերդենի ճակատամարտ.
փետրվարի 21 – դեկտեմբերի 18, 1916 թ.Պատմության ամենաարյունալի մարտերից մեկը.
Հսկայական կորուստներ երկու կողմից.
Կովկասյան ռազմաճակատ. Ռուսական զորքերը Արևմտյան Հայաստանի տարածքում Օսմանյան կայսրության դեմ:1915 հունվարԿովկասյան ճակատը ջախջախեց թուրքական զորքերին
Պատերազմական գործողություններ Ճապոնացիների կողմից Չինաստանում:1915 հունվարՏարածքների գրավում:
Մառնի ճակատամարտ1918 թ. ամառԳերմանիայի պարտություն, քառյակ դաշինքի փլուզում (Գերմանիա, Ավստրո-Հունգարիա, Թուրքիա, Բուլղարիա):
Անտանտի հարձակողական գործողություններ1918 թ.Անտանտի հաղթանակ:
Գերմանիայի դաշնակիցների զինադադարի կնքում, պատերազմից դուրս գալու գործընթաց1918 թ. հոկտեմբերի 30Պարտության ճանաչում:
Գերմանիայի զինադադար1918 թ. նոյեմբերի 11Պարտության ճանաչում
Պատերազմի հետևանքՄարդկային մեծ կորուստներ. Ոչնչացվեց երիտասարդության մի ամբողջ սերունդ։
Օսմանյան, Ավստրո-Հունգարական, Ռուսական կայսրությունների փլուզումը: Եվրոպայում նոր պետությունների ի հայտ գալը:

Պատմություն

  • Թվարկեք 17-19-րդ դարերի մշակութային հանճարներին (պատասխանն անհրաժեշտության դեպքում հիմնավորեք);
    Հանճաները բարձր իմացականություն, մտավոր և հոգևոր կարողության ամենաբարձր աստիճան ունեցող անհատներն են։ Հանճարներից ես կարող եմ առանացնել Ալեքսանդր Պուշկինին, Ֆյոդոր Դոստոեվսկուն, Մխիթար Սեբաստացուն, Հովհաննես Այվազովսկուն։
    • Համեմատեք հայ ժողովրդի տարբեր խավերի սոցիալ-տնտեսական վիճակը 19-րդ դարի երկրորդ կեսին;
      Առևտրականներ և ձեռնարկատերեր-Հայ ձեռներեցներից շատերը որոշակի հաջողության հասան տնտեսական մրցակցության մեջ և Անդրակովկասում դարձան նշանավոր ձեռնարկատերեր։ Նրանց մեծ մասը մեծահամբավ բարեգործներ էին։ Անձնական միջոցներով բացում էին դպրոցներ, հիվանդանոցներ, կառուցում էին եկեղեցիներ, նյութական օգնություն էին ցույց տալիս թատրոններին, մշակույթի գործիչներին։

      Գյուղացիներ-Թուրքական կառավարությունը տարբեր միջոցներով արգելում էր հայ գյուղացիներին դառնալ հողի սեփականատեր։ Սուլթան Աբդուլ Համիդ II-ը թույլատրեց քուրդ ավատատերերին ամրանալ հայկական հողերի վրա, որի հետևանքով բազմահազար հայեր հողազրկվեցին։ Հայ գյուղացիության համար իսկական պատուհաս էին հարկահանության կիրառվող համակարգը, ավազակային հարձակումներն ու կողոպուտը։ Այդուհանդերձ, XIX դ․ վերջերին հայկական նահանգներում գյուղատնտեսությունն աստիճանաբար ներգրավվում էր ապրանքադրամական հարաբերությունների ոլորտը։

      Արհեստավորներ-Շատ հայեր նաև զբաղվում էին արհեստներով, ինչպիսիք են դարբնությունը, խեցեգործությունը, կարը և այլն: Արհեստավորներն ունեին որոշակի ազատություն և կարող էին ակնկալել որոշակի մակարդակի եկամուտ, բայց հաճախ աշխատում էին հողատերերի կամ վաճառականների օգտին:

      Առևտրականներ և ձեռնարկատերեր-Հայերի որոշ մասը զբաղվում էին առևտրական գործունեությամբ, առևտրով և ձեռնարկատիրությամբ։ Նրանք ունեին եկամուտների և սոցիալական կարգավիճակի ավելի բարձր մակարդակ, սակայն հաճախ բախվում էին օսմանյան և ռուսական իշխանությունների սահմանափակումների և խտրականության:

      Մտավորականներ-Հայ մտավորականության ներկայացուցիչները՝ գրողներ, գիտնականներ, լրագրողներ, հասարակական գործիչներ, կարևոր դեր են խաղացել հայ ազգային ինքնության ձևավորման և ազգային իրավունքների համար մղվող պայքարում։ Նրանք սովորաբար ունեին բարձրագույն կրթություն և արտոնյալ դիրք հասարակության մեջ, բայց նրանց դեմ շատ աշխույժ պայքարում էին Օսմանյան կայսրերը։

      Նմանություններ-Մտավորականները, առևտրականները, ձեռնակատարները և սրհեստավորները նման են նրանով, որ նրանք հիմնականում ավելի լավ էին ապրում, քան մնացածը։
      Տարբերություններ-Ձեռնարկատերերը ամենահարուստն էին և ամենաազատը, իսկ մնացածը կախված էին կառավարությունից և հողատերերից։
  • Շարադրեք Ձեր կարծիքն արդյունաբերական հասարակության նոր շրջափուլի մասին:

Հեղափոխություններ

  1. Սահմանեք «Հեղափոխություն» և «Ազգային ազատագրական պայքար» հասկացությունները։
    Ազատագրական պայքարը դա այն է, երբ պայքարում ես ուրիշ պետության իշխանուության տակից դուրս գալու համար, իսկ հեղափոխությունն այն է, երբ դու պայքարում ես երկրի իշխանության դեմ, և փոխում ես հասարակական կարգերը։
  2. Թվարկեք հեղափոխության և ազգային ազատագրական պայքարի օրինակներ։
    Հեղափոխության օրինակ է՝ Կուբայական հեղափոխությունն է, իսկ ազգային ազատագրական պայքարի օրինակ է՝ Իռլանդիայի անկախության պատերազմը։
  3. Ներկայացրեք առանձնահատկությունների դրսևորման հիմնական ձևերը։։

Հեղափոխության հիմնական դրսևորումը ընդդմիդադիր, ներքին պայքարի գործողություններն են (ընդդիմադիր խոսք, հավաքներ, մասսայական միտինգներ), իսկ ազգային ազատագրական պայքարի հԱմերիկյան հեղափոխությունը գաղափարական և քաղաքական հեղափոխություն էր, որը տեղի ունեցավ Բրիտանական Ամերիկայում 1765-1791 թվականներին: Ամերիկացիները Տասներեք գաղութներում ձևավորեցին անկախ պետություններ, որոնք հաղթեցին բրիտանացիներին Ամերիկյան հեղափոխական պատերազմում (1775–1783), անկախություն ձեռք բերելով Բրիտանական թագից, հաստատելով սահմանադրությունը, որը ստեղծեց Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները, առաջին ժամանակակից սահմանադրական ազատական ​​ժողովրդավարությունը:իմնական դրսևորումը հակամարտությունն է։

Շարադրեք Ձեր կարծիքը հեղափոխության և ազգային ազատագրական պայքարի հնարավոր կապի մասին:
Ամերիկյան հեղափոխությունը գաղափարական և քաղաքական հեղափոխություն էր, որը տեղի ունեցավ Բրիտանական Ամերիկայում 1765-1791 թվականներին: Ամերիկացիները Տասներեք գաղութներում ձևավորեցին անկախ պետություններ, որոնք հաղթեցին բրիտանացիներին Ամերիկյան հեղափոխական պատերազմում (1775–1783), անկախություն ձեռք բերելով Բրիտանական թագից, հաստատելով սահմանադրությունը, որը ստեղծեց Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները, առաջին ժամանակակից սահմանադրական ազատական ​​ժողովրդավարությունը:

Պատմություն

1․ Ի՞նչ ցեղեր էին կարա-կոյունլուներն ու ակ-կոյունուները։
Լենկ Թեմուրի մահից հետո Հայաստանում գլուխ բարդրացրին կարա-կոյունլուներն ու ակ-կոյունուներ թուրքմենական ցեղերը։

2․ Ի՞նչ նշանակություն ունեցավ կաթողիկոսական աթոռի տեղափոխությունը Էջմիածին։
Հայերի մոտ դա մեծ ոգևորություն է առաջացնում։ Համազգային նման իրադարձություններին կարոտ ժողովուրդը այդ փաստն ընկալում է որպես թագավորության վերականգնմանը հավասրա իրողություն։

3․ Ներկայացրե՛ք Ամասիայի 1555 թ․ պայմանագիրը։
1555 Ամասիայում կնքվում է հաշտության պայմանագիր Օսմանյան և Սեֆյան տերությունների միջը, ըստ որի թուրք պարսկական սահմանագիծն անցնելու է Հայաստանի միջով։ Հայաստանի արևմտյան մասը մնալու է Օսմանյան կայսրությանը, իսկ Արևելյանը Իրանին։

4․ Ի՞նչ գիտեք 1604 թ․ հայերի բռնագաղթի մասին։
Հայ բնակչության տեղահանությունը սկսվեց 1604 թ․ օգոստոսին։ Բռնագաղթի ենթարկված հայ բնակչության քարավաններն ձգվում էին Գառնիի լեռների ստորոտներից, մինչև Արաքս գետը՝ լայնքով, իսկ երկարությամբ 1-5 օրվա ճանապարհ։ Բռնագաղեցին մոտ 300․000 հայ։

5․ Ի՞նչ դրական հետևանքներ ունեցավ Կասրե-Շիրինի պայմանագիրը։

Պատմություն

Նոր տարին և Սուրբ ծնունդը երկար սպասված տոներ են աշխարհի բազմաթիվ երկրներում: Բայց յուրաքանչյուր երկիր տոները նշելու իր առանձնահատկություններն ունի:

Հայկական նոր տարին

Նոր տարին, ըստ հայկական ավանդույթի, անցյալի վերաիմաստավորման խորհրդանիշ է: Հայերն այդ տոնը նշում են անհիշելի ժամանակներից: Հազարամյակների ընթացքում տոնը նշելու ժամանակը փոփոխվել, հետ ու առաջ է ընկել։ Խոր անցյալում հայոց նախնիները Ամանորը տոնել են գարնան զարթոնքին՝ Արեգ ամսին մարտի 21-ի գիշերահավասարի օրը, Նավասարդը (hայկական տոմարի առաջին ամսվա անվանումը, որը նշանակում է «նոր տարի») նշել են օգոստոսի 11-ին, դե իսկ Նոր տարին էլ՝ հունվարի 1-ին:Հայաստանի գրեթե բոլոր շրջաններում հայտնի էր «Կախու», «Կախուկ» կամ «Գոտեկախի» սովորույթը, որն արևելյան Հայաստանում հայտնի էր նաև: երիտասարդ աղջիկներն ու պատանիները Նոր տարվա նախորդ գիշերը փոքրիկ խմբերով տոպրակներ, գուլպաներ կամ կողովներ առած շրջում էին երդիկից երդիկ և դրանք պարանով երդիկից ցած իջեցնելով` բարեմաղթանքի երգեր էին ասում ու շնորհավորում տնեցիներին: Տան տիկինը կախվածի մեջ զանազան ուտելիքներ էր լցնում: Արցախում և Սյունիքում գոտեկախի սովորույթը հայտնի էր հակառակ տարբերակով: Պատրաստում էին ընկույզի, չոր մրգերի ու եփած հավերի շարան, որը կոչվում էր «Ճլոլունք», և իջեցնում էին հարազատների, իսկ ավելի հաճախ` խնամիների երդիկից ցած:Ամանորի ավանդույթների մի մասն անմիջականորեն կապված էր կրակի, ծառերի, ջրի պաշտամունքների հետ: Հայաստանի առանձին շրջաններում Նոր տարվա երեկոյան ընդունված էր «կաղանդելը»: Տարբեր շրջաններում Նոր տարվա երեկոյան այրում էին «տարեմտի քյութակ»` մեծ գերան, որի մի ծայրը դրվում էր կրակի մեջ և այրվելու ընթացքում այն աստիճանաբար ներս էին հրում: Այն վառելուց հետո ածուխը թաղում էին դաշտերում, որպեսզի նոր տարին բերքառատ լինի, կորուստներ չլինեն:

Դարերի ընթացքում, և իհարկե, շատ բան է փոխվել, Բայց Նոր տարին այսօր էլ հայերի ամենասպասված և ամենաուրախ տոնն է:

Սովորաբար Ամանորը Հայաստանում դիմավորում են ընտանիքի հետ, առատ սեղանի շուրջ: Հատկանշական է, որ հունվարի 1-ին ուտեստների ցանկում, ըստ հին ավանդույթի, ներառվում էին այնպիսի ուտեստներ, որոնց անվան մեջ կար Ն տառը` Նգածաղիկ, Նուռ, Նուշ և այլն: Նոր տարվա ավանդական ուտեստներից են նաև «անուշ ապուրը» և «ղափաման»: Մինչև օրս էլ Հայաստանի որոշ շրջաններում տոնական «տարեհաց» են պատրաստում: Իհարկե, սեղանից անպակաս են գինին ու կոնյակը: Հայաստանում Նոր տարվա մանկական միջոցառումներին ավանդաբար դիմավորում են Ձմեռ կամ Կաղանդ պապերին՝ Ձյունանուշի հետ կամ առանց նրա, հնչում են հայկական ժողովրդական և ժամանակակից երգեր:

Կաղանդ պապ

Կաղանդ պապ, հայկական Ամանորի խորհուրդները կրող և տարածող անձի կերպարը-հայերեն Մեծ Պապուկ կամ նորաձև Ձմեռ պապի-ն է։ Կաղանդ կամ Կախանդ բառերը ոչ մի կապ չունեն հայերեն «կախել» բառի հետ: Կաղանդ բառը լատիներեն «calenda-ամսագլուխ» -ն է:
Կաղանդ պապը (Ձմեռ պապ) ազգային արժեքները, ծիսական համակարգը պահպանող ու սերունդներին փոխանցող կերպար է։ Նրան ընկերակցում են խլվլիկներն ու արալեզները՝ Արեգ, Անտես, Անի և Երա, Փուշ, Իմաստուն, Եղեգ, Ճտպտիկ, Փառփառ, Ասպետ Չարմազան, Հազարան։ Փոքրիկներին խլվլիկի հետ այցելած Կաղանդ պապը (Ձմեռ պապ) ոչ թե նվերներ, այլ Ամանորի յոթ խորհուրդ է տվել

Ամփոփիչ հարցեր

Առաջին և երկրորդ պարապումքներ

Մի քանի նախադասությամբ ներկայացնել Հայկական լեռնաշխարհը։
Հայկական լեռնաշխարհը գտնվում է Փոքր Ասիա թերակղզուց արևելք, տարածվում է Սև ծովի և Հարավկովկասյան ու Վերին Միջագետքի հարթավայրերի, Իրանական և Փոքրասիական բարձրավանդակների միջև:

Թվարկել Հայկական լեռնաշխարհի երեք մեծ լճերը։
Որմիա լիճ,Սևանա լիճ,Վանա լիճ։

Թվարկել Հայակական լեռնաշխարհի գետերը։
Եփրատ,Տիգրիս,Կուր,Արաքս,Արածանի,Արևմտյան եփրատ,Ճորոխ,Գայլ,Արևելյան տիգրիս,Խրամ,Թարթառ,Ախուրյան,Որոտան,

Նշել թե ո՞րն է Հայակական լեռնաշխարհի և ՀՀ գլխավոր տարբերությունը։
Հայկական աշխարհում Հայկական պետությունը մի մասն է կազմում,իսկ Հայկական լեռնաշխահը շատ մասեր,սկսած Արևմտյան Հայաստանից վերջացրած Արցախով։

Համացանցից դուրս գրել տեղեկություններ Վանի թագավաորության դիցարանի մասին։

Աստծու անունՊատկերՍեռԶոհաբերման ենթակա ցլերի թիվը[1]Զոհաբերման ենթակա ոչխարների թիվըԾանոթագրություններ
1Խալդիարական1734Ուրարտուի գլխավոր աստված։
2Թեյշեբաարական612Ամպրոպի և փոթորկի աստված։
3Շիվինիարական48Արևի աստված։
4Խուտուինիարական24Հնարավոր է պատերազմի աստվածն է[2], Հնարավոր է նաև հաղթանայի աստվածն է[3]։
5Տուրանիարական12Խուբիի և Թեյշեբայի որդին է[4]։ Հնարավոր է ծիածանի աստվածն է։
6Ուաարական24
7Նալաինիարական24
8Շեբիթուարական24
9Արսիմելաարական24
10Ուանապշաարական12
11Դիդուաինիարական12Հնարավոր է անասունների հովանավորն է։
12Շիելարդիարական12Լուսնի աստված։
13Խալդի աստծո զենքարական12Հնարավոր է Խալդի աստծո ձևն է։
14Աթբինիարական12
15Կուեռաարական12Հնարավոր է հաամընկնում է վրացական Կվիրիա աստծուն։
16Էլիպուրիարական12
17Թարաինիարական12
18Ադարութաարական12
19Իրմուշինիարական12Հնարավոր է բժշկության աստվածն է։
20Աստված, որը հոգիներ է տեղափոխումարական12
21Ալափթուշինիարական12
22Էրինաարական12
23Շինիրիարական12
24Ունինաարական12
25Աիրաինիարական12Քարանձավների աստված։
26Զուզումարուարական12
27Խարաարական12Ճանապարհների աստված։
28Արածաարական12
29Զիուկունիարական12
30Ուրաարական12
31Արծիբիդինիարական12
32Առնիարական12Լեռների աստված։
33Խալդի աստծո զորությունարական12Հնարավոր է Խալդի աստծո ձևն է։
34Խալդի աստծո առնականությունարական12Հնարավոր է Խալդի աստծո ձևն է։
35Խալդի աստծո մեծությունարական12Հնարավոր է Խալդի աստծո ձևն է։
36Խալդի աստծո զորքերարական24Հնարավոր է Խալդի աստծո ձևն է։
37Թեյշեբա աստծո զորքերարական24Հնարավոր է Թեյշեբա աստծո ձևն է։
38Արտուուարասիարական234
39Մուսասիր քաղաքի աստվածարական12
40Կումենու քաղաքի ասվածարական12
41Տուշպա քաղաքի աստվածարական12
42Խալդիի քաղաքի աստվածներ12
43Արծիբիդինիի քաղաքի աստվածներ12
44Խալդի աստծո աստվածությունարական12Հնարավոր է Խալդի աստծո ձևն է։
45Շուբաարական12
46Խալդի աստծո դարպասներ12
47Էրիդիա քաղաքի Թեյշեբա աստծո դարպասներ12
48Ուիշինի քաղաքի Շիվինի աստծո դարպասներ12
49Էլիաուաարական12
50Խալդի աստծո դրոշարական12Հնարավոր է Խալդի աստծո ձևն է։
51Խալդի աստծո հոտարական12
52Խալդի աստծո տաճարի աստվածներ։12
53Թալապուրաարական12
54Կիլիբանիարական12
55Էբանիարական12Հողի աստված։
56Սահմանների աստված։արական12
57Սուինինա12Ջրերի և ծովերի աստված։
58Հարթավայրերի աստված214
59Նիշիադուրունի քաղաքի Ուայան դարպասներ։2
60Բաբանիաարական10Լեռնային երկրի աստված։
61Արուբաինիիգական11Խալդի աստծո կին։
62Խուբաիգական11Թեյշեբա աստծո կին։
63Տուշպեաիգական11Շիվինի աստծո կին։
64Աուիիգական1
65Աիաիգական1
66Սարդիիգական1Հնարավոր է Վեներա մոլորակի աստվածն է։
67Ծինուիարդիիգական2Հնարավոր է համապատասխանում է Իշտար աստծոն։
68Իպխարիիգական2
69Բարծիաիգական1
70Սիլիաիգական1
71Արխաիգական1
72Ադիաիգական1
73Ուիաիգական1
74Աինաուիգական4
75Արդիիգական2
76Ինուանաուիգական17

10 փաստ Հնդկաստանի և Չինաստանի մասին

Փաստեր Հնդկաստանի մասին
1.Առաջին բամբակյա նյութը ստեղծվել է Հնդկաստանում:
2.Հնդկաստանի յուրաքանչյուր նահանգ ունի իր սեփական լեզուն:
3.Հնդկաստանում բանանի տերևները հաճախ օգտագործում են որպես ափսե:
4.Հնդկաստանը համարվում է ոսկու ամենամեծ սպառողը:
5.Հինդուները չեն օգտագործում դանակ-պատառաքաղ, նրանք սովոր են ուտել իրենց ձեռքերով:
Փաստեր Չինաստանի մասին
1.Չինաստանը մեղավոր է Սան Ֆրանցիսկոյի օդի աղտոտվածության 29% -ի համար:
2.Չինաստանն ավելի շատ անգլերեն խոսողներ ունի, քան Միացյալ Նահանգները:
3.Չինաստանը միայն մեկ ժամային գոտի ունի:
4.Չղջիկը Չինաստանում հաջողության խորհրդանիշն է:
5.Չինաստանում հերթեր չկան:

Պատմություն

• Ներկայացնել Հայկական լեռնաշխարհի բնաշխարհագրական պատկերը. գետեր, լճեր, լեռներ
Գետեր- Հրազդան, Արաքս, Քասախ
Լճեր-Սևան, Որմիա, Վանա լիճ
Լեռներ-Արարատ, Աարագած, Սիփան

• Ներկայացնել Հայկական լեռնաշխարհի երեք մեծ լճերում առկա կենդանական աշխարհի ընդհանուր պատկերը:
Սևան-Խեցգետին, Իշխան, Սիգ
Ուրմիա լիճ-Կենդանական տեսակներ չկան
Վանա լիճ-Տառեխ

• Որո՞նք են մարդկության առաջացման հիմանական երկու վարկածները: Հակիրճ ներկայացնել այդ վարկածները: Որտե՞ղ են ներկայացված այդ վարկածները:
1․Մարդիկ առաջացել են կապիկներից
2․Մարդիկ առաջացել են Ադամից և Եվայից